Quả
ớt và tác dụng giảm đau
 |
Quả
ớt
|
Ớt có
chất màu thuộc loại caroten, nhiều vitamin B1, B2... và
đặc biệt vitamin C với hàm lượng rất
cao (100g ớt có khoảng 100-250mg vitamin C).
Ớt có vị cay tê lưỡi là do một alcaloid
gọi là capsaicin. Các nhà nghiên cứu về ớt
những năm gần đây cho biết đă t́m thấy
trong dầu ớt khoảng 100 chất bao gồm cả rượu,
carbonyl, acid carboxylic, terpen và một số chất chưa xác
định được. Trước đây, ớt
được đánh giá theo nồng độ capsaicin.
Thế nhưng trong ớt lại có sẵn những
chất có tính đối kháng với capsaicin, điều
này giải thích v́ sao các loại ớt có độ cay khác
nhau.
Xưa kia người ta đă biết dùng ớt làm
thuốc bôi ngoài da chữa Eczema, ngứa, đau nhức,
ăn ớt xanh để trị táo bón... Năm 1494, bác sĩ
Clauca cùng theo Colombus trong chuyến thứ hai tới châu
Mỹ đă biết dùng ớt làm thuốc.
MỘT SỐ NGHIÊN CỨU
Khi ớt dùng ở ngoài da (dưới dạng rượu
hay dầu nóng...) nó là vị thuốc kích thích tại
chỗ. Capsaicin gây giăn mạch, tăng lưu lượng
máu cục bộ, làm tan máu bầm, giảm đau. Thổ
dân châu Mỹ từ nhiều thế kỷ nay vẫn dùng
ớt bột làm thuốc giảm đau do các vết thương
gây ra.
Một số nhà khoa học đă nghiên cứu dùng ớt
chữa chứng đau nửa đầu (migraine): rỏ
một giọt capsaicin vào lỗ mũi phía bên bị đau
đầu của người bệnh - kết quả
sự đau đớn được giảm bớt; Khi
rỏ thuốc vào bên kia th́ không xảy ra điều ǵ.
Một số nghiên cứu khác đă cho ra đời
một loại kem có hoạt chất capsaicin nhằm phong
tỏa các dây thần kinh ngay dưới các vết thương
dưới da. Kem đă được thực nghiệm trên
các bệnh nhân mắc bệnh Zona, sau khi điều
trị, 75% bệnh nhân cho biết, những cơn đau
thần kinh do Zona gây ra đă đỡ đi rất
nhiều.
Hội nghiên cứu bệnh tiểu đường
của Mỹ cũng thử dùng loại kem này cho bệnh
nhân. Người mắc chứng thần kinh tiểu
đường đau buốt có cảm giác như bị
bỏng rát ở ḷng bàn tay và gan bàn chân - sau khi dùng kem này
họ cũng cho biết cảm giác đau rát đă đỡ
hẳn.
Về chữa viêm xương khớp th́ hăng Bioglan, năm
1998 đă đưa ra thị trường nước Anh
một loại thuốc có tên Zacin. Thuốc được
bào chế dưới dạng kem bôi chứa 0,025% capsaicin dùng
để giảm đau trong viêm xương khớp. Kem
được bôi ở khớp bị đau nhiều
lần mỗi ngày, nó làm giảm chất P ở các dây
thần kinh mang thông tin đến năo. Đối với viêm
khớp dạng thấp cũng thấy có tác dụng.
Tiến sĩ John Dickson (Bệnh viện South Cleveland) dự
đoán kem Capsaicin sẽ thay thế cho các thuốc bôi có
chứa các chất chống viêm không steroid khác. Trước
đây Bioglan cũng đă sản xuất một loại
kem mạnh hơn mang tên Axsain, chứa 0,075% capsaicin để
dùng trong bệnh tiểu đường.
Theo tạp chí "Khoa học và tương lai" của
Pháp (1997) th́ người Thái Lan ít bị bệnh huyết
khối và viêm tĩnh mạch do họ hay ăn nhiều
ớt, mà ớt lại có hoạt chất capsaicin pḥng
được sự h́nh thành các cục máu đông, làm
giảm đau trong nhiều chứng viêm do ức chế
được yếu tố P2 trong cơ thể. Đồng
thời cho biết thêm gần đây, người ta c̣n
chứng minh ớt ngăn cản các chất gây ung thư
thường gắn vào ADN trong tế bào dẫn đến
sự h́nh thành ung thư.
KINH NGHIỆM DÂN GIAN DÙNG ỚT CHỮA BỆNH
Theo y học phương Đông, ớt vị cay tính nóng,
trừ hàn, giải biểu, mạnh tỳ vị, thông kinh
lạc, giải độc, tiêu viêm, kích thích tiêu hóa làm
ăn ngon, chóng tiêu. Trong dân gian, ớt thường
được dùng chữa các bệnh sau:
- Chữa chàm (Eczema): Lá ớt tươi một nắm,
mẻ chua 1 th́a. Hai thứ giă nhỏ, lấy vải
sạch gói lại, đắp lên nơi bị chàm đă
rửa sạch bằng nước muối. Làm 5-7 lần là
khỏi.
- Trúng phong cắn răng: Giă nhỏ lá ớt (loại
ớt chỉ thiên quả nhỏ), thêm nước và ít
muối, rót đổ vào miệng người bệnh, c̣n
bă đắp vào răng sẽ tỉnh.
- Chữa rắn rết cắn: Giă nhỏ lá ớt, đắp
vào nơi bị thương, băng lại. Hết đau
nhức th́ bỏ đi, ngày làm 1-2 lần cho đến
khi hết đau, 2-3 giờ là khỏi.
- Chữa bệnh vẩy nến: Tinh tre đằng ngà
cạo lấy một bát, lá ớt cay 1 nắm to (1 nắm
chặt tay và đem sao chín nhưng không cháy), lá sống
đời 7-9 lá, thiên niên kiện khoảng 300g. Tất
cả cho vào nồi với 2 lít nước, đun sôi
kỹ, uống dần thay nước chè, uống chừng
3 ấm là khỏi.
- Đau bụng kinh niên: Rễ cây ớt, rễ chanh, rễ
hoàng lực (mỗi thứ khoảng 10g) sao vàng, sắc
với 200ml nước c̣n 50ml dùng uống. Dùng 5-6 lần
là khỏi.
- Chữa đau lưng, đau khớp: Ớt chín 15
quả, lá đu đủ 3 lá, rễ chỉ thiên 80g.
Tất cả đem giă nhỏ ngâm cồn với tỷ
lệ 1/2, dùng để xoa bóp sẽ mau khỏi.
- Chữa mụn nhọt: Lấy các thứ lá: ớt, táo,
na, tử uy, bồ công anh (mỗi thứ khoảng 50g)
đem giă nát với ít muối, dùng đắp vào
nhọt đang mưng mủ cho bớt đau nhức,
dễ vỡ mủ, mau lành.
Ngoài ra ớt c̣n được dùng làm thuốc súc
miệng (dưới dạng cồn thuốc) chữa
khản cổ.
Tác giả : BS. VŨ HƯỚNG VĂN