Chữa
đau thần kinh toạ không dùng thuốc
BS.Quách Tuấn Vinh - Chủ nhiệm quân y - Tổng cục
chính trị
Đau thần kinh tọa là một
bệnh lư rất thường gặp, đặc biệt
là ở nông thôn. Nguyên nhân thường gặp là do thoái
hóa cột sống thắt lưng. Nếu không điều
trị sớm, bệnh có thể để lại
nhiều di chứng như hạn chế vận động,
teo cơ...
Bệnh thường khởi phát đột ngột, có liên
quan đến mang vác vật nặng, thay đổi tư
thế đột ngột. Triệu chứng thường
gặp là đau lan từ thắt lưng đến
bắp đùi hay có thể đến tận bàn chân, thường
chỉ đau một bên, có thể đau âm ỉ hoặc
đau dữ dội tùy từng trường hợp và thường
có 2 hướng lan chính:
Hướng thứ nhất: đau lan theo mặt ngoài đùi,
tương ứng với thể bệnh túc thiếu dương
đởm kinh.
Hướng thứ 2: đau lan theo mặt sau đùi, tương
ứng với thể túc thái dương bàng quang kinh.
Đau làm cho người bệnh phải hạn chế
cử động, đặc biệt là các động tác
cúi, ngửa, nghiêng, xoay... gây ảnh hưởng đến
sức lao động của người bệnh. Nhiều
trường hợp đau lâu ngày có thể gây teo cơ.
Ngoài triệu chứng đau có thể có rối loạn
cảm giác ở chi dưới, người bệnh có
cảm giác như kiến ḅ hoặc tê b́, giảm cảm
giác, đôi khi có thể có cảm giác bỏng rát ở bàn
chân...
Việc điều trị điện châm và xoa bóp
bấm huyệt là một trong những biện pháp kỹ
thuật góp phần phục hồi các chức nǎng
vận động, dinh dưỡng, cảm giác... trong cǎn
bệnh này.
Chọn phương huyệt
Thận du, đại tràng du, hoàn khiêu ủy trung, thừa
sơn, bát liêu, yêu du, mệnh môn.
Các huyệt thận du, đại tràng du, hoàn khiêu,
thừa sơn... đều nằm trên các vùng cơ
lớn. Do vậy khi châm cứu các huyệt này, nhất là
áp dụng điện châm sẽ tǎng cường
khả nǎng dinh dưỡng, trao đổi chất
tạic ác khối cơ, chống teo cơ. Ngoài ra châm
cứu có khả nǎng kích thích cơ thể sinh ra
enderphin, một morphin nội sinh có tác dụng giảm
đau gấp 200 lần morphin.
Sử dụng các huyệt bát liêu, mệnh môn có tác
dụng làm lưu thông khí huyết, chống ứ trệ.
Kí hành th́ huyết hành, khí huyết lưu thông, âm dương
được điều ḥa th́ hết đau.
Thủ pháp châm cứu:
Chọn các huyệt thận du, đại tràng du, hoàn khiêu,
ủy trung, thừa sơn, bát liêu ở bên chân đau, dùng
tả pháp; huyệt yêu du chọn thủ pháp châm tả.
Huyệt mệnh môn chọn thủ pháp cứu bổ.
Nếu điện châm chọn tần số cao để
kích thích giảm đau tốt và phục hồi cơ nǎng
các nhóm cơ, chống giảm trương lực cơ.
Thời gian lưu kim khoảng 15-20 phút. Nếu sau châm
bệnh nhân thấy mệt th́ lần châm sau giảm
bớt thời gian lưu kim.
Do nguyên nhân của bệnh có liên quan đến hàn tà. V́
vậy có thể áp dụng cứu các huyệt trên sau khi
châm để nâng cao tác dụng giảm đau và khả
nǎng phục hồi.
Khi châm cứu, bệnh nhân cần phải đạt
cảm giác cǎng tức (đắc khí) th́ tốt.
Chỉ cần châm các huyệt bên chân đau mà không
nhất tiết phải châm cả hai bên.
Châm các huyệt trên 1 lần/ngày. Một liệu tŕnh là
10-15 ngày. Sau đợt điều trị, nếu chưa
đạt hiệu quả cần cho bệnh nhân nghỉ châm
cứu 3-5 ngày để tránh hiện tượng lờn
châm .
Phối hợp với châm cứu
Có nhiều biện pháp khác có thể phối hợp
với châm cứu để làm tǎng tác dụng
phục hồi chức nǎng và điều trị đau
thần kinh tọa:
Dán cao Salonpas vào dọc theo sống mũi ở khoảng
ngang 2 cánh mũi và 2 huyệt trên. Ngày thay cao dán 2 lần.
(Lưu ư: Các trường hợp mẫn cảm với
aspirin và các thành phần của cao dán th́ không nên dùng).
Dùng đèn hồng ngoại chiếu vùng thắt lưng,
khoảng cách giữa đèn và lưng bằng 1/10 công
suất của đèn, ví dụ đèn hồng ngoại
gia dụng có công suát thông thường 250 W, khoảng cách
cần thiết là 25cm. Bệnh nhân nằm nghiêng, đèn
chiếu thẳng góc với vùng thắt lưng, thời
gian chiếu đèn khoảng 20 phút. Bạn có thể mua
đèn tại các cơ sở bán trang thiết bị y
tế.
Sau khi chiếu đèn hồng ngoại có thể dán cao
Salonpas vào các huyệt vùng thắt lưng hoặc các điểm
ấn đau ở thắt lưng, mông, đùi...
Có thể giác hơi vùng thắt lưng cũng có tác
dụng tốt.
Kéo dăn cột sống cũng là một trong những
biện pháp tốt. Có thể kéo dăn cột sống
bằng một biện pháp đơn giản là treo xà
ngang. Sức nặng của cơ thể và sức hút trái
đát có tác dụng kéo giăn cột sống.