CHỔI ĐỰC
( SIDA RHOMBIFOLIA )
Tên cây : Chổi
xuề, chổi trện, thanh hao.
Mô tả :
Cây nhỏ, mọc thành bụi thấp, cao khoảng 1m, phân cành nhiều. Lá nhỏ,
mọc đối, dễ rụng, chỉ có một gân giữa. Hoa nhỏ màu trắng, mọc riêng
lẻ ở kẽ lá. Quả nang nhỏ. Hạt có cạnh. Toàn cây có mùi thơm và vị
nóng.
Phân bố :
Cây mọc hoang ở đồi trọc miền núi.
Bộ phận dùng :
Toàn cây, trừ rễ. Thu hái vào tháng 7 - 10,
khi cây đang có hoa, phơi hoặc sấy khô. Có thể cất lấy tinh dầu mà
dùng.
Thành phần
hóa học : Thân rễ
chứa belamcandin, tectoridin, iridin, shekanin. Belamcandin thủy phân cho
glucosa và belamcangenin. Thủy phân tectoridin cho tectorigenin.
Công dụng
: Kháng khuẩn, tiêu
viêm, tiêu đờm. Chữa ho, ho gà, viêm họng, khản tiếng, viêm amiđan.
Còn chữa sốt, thống kinh, bí đại tiểu tiện, sưng vú tắc tia sữa, đau
nhức tai, rắn cắn : Ngày 3 - 6g sắc uống. Hoặc giã nhỏ 10 - 20g thân rễ
tươi với muối ngậm, bã đắp.