HOÀNG LIÊN

( COPTIS  CHINENSIS  FRANCH )

Mô tả cây : Cây thảo sống nhièu năm, cao tới 40cm, thân rể phình thành củ dài, đôi khi phân nhánh có đốt ngắn. Lá mọc thẳng từ thân rễ, có phiến hình 5 góc, thường gồm ba lá chét, lá chét giữa có cuống dài hơn, chia thuỳ dạng lông chim không đều, các lá chét trên hình tam giác lệch chia hai thuỳ sâu, có khi rời hẳn, cuống lá dài 8018cm. Cụm hoa ít hoa, hoa nhỏ màu vàng lục, 5 lá dài hẹp, dạng cánh hoa, 5 cánh hoa nhỏ hơn lá dài, nhị nhiều, khoảng 20, lá noãn 8-12 rời nhau cho ra những quả đại dài 6-8mm, trên cuống dài.

Thành phần hoá học : Người ta đã biết trong thân rể có berberin, coptisin, palmatin, jatrorrhizin và magnoflorin. Có tài liệu còn cho biết có worenin, columbamin và có alcaloid có nhân phenol và alcaloid không có nhân phenol.

Tính vị, tác dụng : Hoàng liên có vị đắng, tính hàn, có tác dụng thanh nhiệt giải độc, táo thấp, tả hoả, tiêu sưng, làm sáng mắt. Người ta cũng đã nghiên cứu về các tác dụng kháng khuẩn, kháng virus, kháng nấm gây bệnh, tác dụng kiện vị, giúp tiêu hoá, chống loét đường tiêu hoá, hạ huyết áp, phòng ngừa xơ vữa động mạch, tác dụng chống viêm v.v.

Công dụng : Hoàng liên là một vị thuốc bổ đắng, có tác dụng kiện vị, thường được dùng điều trị tiêu hoá kém, viêm dạ dày, trị oẹ khan, tả lỵ, bệnh trỉ, nóng nhiều vật vã, mất ngủ, hôn mê nói cuồng. Còn dùng trị ung nhọt, sưng tấy, tay mắt sưng đau, miệng lưỡi lở, thổ huyết, chảy máu câm. Ngày dùng 2-12g, dạng thuốc sắc, hoặc dùng cao lỏng hoàng liên.