MẠCH NHA

( MALTUM )  

Nguồn gốc: Mạch nha chính thức là hạt lúa mạch Hrdeum sativum Jess. Var . vulgare Hack hoặc một loài Hrdeum khác họ lúa poaceae cho mọc mầm, rồi sấy khô ở nhiệt độ dưới 600. Ở Việt Nam ta vì chưa có lúa mạch, vẩn dùng hạt thóc tẻ ( thóc chiêm hay thóc mùa đều được ) Oryza sativa L. var . utilissima cùng họ để ngâm cho nẩy mầm rồi phơi khô, gội là cốc nha. Mới đây ta có nhập giống lúa mạch về trồng để chế bia nhưng chưa đủ dùng. Muốn có thóc nẩy mầm, chỉ cần đãi thóc sạch đất cát, ngâm nước cho ẩm, sau khi ủ kín, thỉnh thoảng tưới nước để gĩư ẩm đều sau dài ngày hạt thóc nẩy mầm. Khi nào một số mầm bắt đầu xanh thì lấy ra phơi nắng cho khô, để nguyên hay tán nhỏ, sảy hết trấu mà dùng.

Thành phần hoá học : Trong mạch nha cũng như trong thóc nẩy mầm có tinh bột, chất béo, protit, đường mantoza, sacaroza, các men amylaza, vitamin B, C, lexitin.

Công dụng và liều dùng: Mạch nha hay mầm thóc do chứa các men, các chất có thể hấp thụ được ngay cho nên giúp sự tiêu hoá các thức ăn có tinh bột và có tác dụng bồi bổ rất tốt cho những người ăn uống kém tiêu, không muốn ăn. Do các vitamin B, C cho nên còn dùng chữa các bệnh phù do thiếu vitamin. Ngày dùng 12-13g dưới hình thức nước pha hay cao mạch nha. Muốn chế cao mạch nha cần tán bột mạch nha, chiết suất bằng nước ở nhiệt độ 600 và cô đặc ở nhiệt độ dưới 600.