MẠCH
NHA
(
MALTUM )
Nguồn
gốc:
Mạch nha chính thức là hạt lúa mạch Hrdeum sativum Jess. Var .
vulgare Hack hoặc một loài Hrdeum khác họ lúa poaceae cho mọc mầm,
rồi sấy khô ở nhiệt độ dưới 600. Ở Việt Nam ta
vì chưa có lúa mạch, vẩn dùng hạt thóc tẻ ( thóc chiêm hay
thóc mùa đều được ) Oryza sativa L. var . utilissima cùng họ để
ngâm cho nẩy mầm rồi phơi khô, gội là cốc nha. Mới đây ta
có nhập giống lúa mạch về trồng để chế bia nhưng chưa đủ
dùng. Muốn có thóc nẩy mầm, chỉ cần đãi thóc sạch đất
cát, ngâm nước cho ẩm, sau khi ủ kín, thỉnh thoảng tưới nước
để gĩư ẩm đều sau dài ngày hạt thóc nẩy mầm. Khi nào một
số mầm bắt đầu xanh thì lấy ra phơi nắng cho khô, để nguyên
hay tán nhỏ, sảy hết trấu mà dùng.
Thành
phần hoá học : Trong
mạch nha cũng như trong thóc nẩy mầm có tinh bột, chất béo,
protit, đường mantoza, sacaroza, các men amylaza, vitamin B, C, lexitin.
Công
dụng và liều dùng: Mạch
nha hay mầm thóc do chứa các men, các chất có thể hấp thụ
được ngay cho nên giúp sự tiêu hoá các thức ăn có tinh
bột và có tác dụng bồi bổ rất tốt cho những người ăn
uống kém tiêu, không muốn ăn. Do các vitamin B, C cho nên còn
dùng chữa các bệnh phù do thiếu vitamin. Ngày dùng 12-13g dưới
hình thức nước pha hay cao mạch nha. Muốn chế cao mạch nha cần
tán bột mạch nha, chiết suất bằng nước ở nhiệt độ 600
và cô đặc ở nhiệt độ dưới 600.