MẠN KINH TỬ

(VITEX  TRIFOLIA )

Tên cây : Mạn kinh, đẹn ba lá, quan âm, từ bi biển, mác nim (Tày).

Mô tả :
Cây nhỏ, cành non hình vuông, có lông mềm. Lá kép, 3 lá chét, mọc đối, mặt dưới phủ lông mềm màu trắng, vò nát có mùi thơm. Cụm hoa hình xim, mọc ở đầu cành, hoa màu tím nhạt. Quả hình cầu, có đài tồn tại. Loài Vitex ovata Thunb. cũng được dùng làm thuốc với tên là mạn kinh.
Phân bố : Cây mọc hoang ở vùng ven biển.
Bộ phận dùng : Quả. Thu hái từ tháng 9 - 11. Phơi hoặc sấy khô. Dùng sống hoặc sao nhẹ.
Thành phần hóa học : Quả chứa alcaloid vitricin. Lá chứa tinh dầu trong có L-(-pinen, camphen, terpinyl acetat, diterpen alcol, lá flavonoid : aucubin, agnusid, casticin, orientin, iso-orientin, luteolin 7-glucosid.
Công dụng : Chữa cảm mạo, sốt, nhức đầu, hoa mắt, chóng mặt, nhức hai bên thái dương, đau nhức mắt, tăng nhãn áp, thấp khớp, đau dây thần kinh. Ngày 6 - 12g quả, dạng thuốc sắc hoặc 2 - 3g dạng thuốc bột.