MẪU LỆ

( OSTRIDAE SP )  

 Mô tả con vật : Hầu cửa sông là một loại hầu to và dầy, có nhiều hình dáng kích thước như tròn, dài, bầu dục v.v. Do bám chen chúc vào nhau trên những vật khác nhau nên tạo ra những hình dáng khác nhau. Ngoài các yếu tố như sóng gió, những sinh vật khác bám trên vỏ hầu làm cho vỏ hầu có hình dáng khác nhau, mặt ngoài của vỏ có màu sẫm. Hầu nhiều tuổi có thớ vỏ xếp chông lên nhau theo từng lớp. Mặt trong của vỏ phần lớn có màu trắng, có vỏ có màu vàng tím, óng xanh như xà cừ. Hầu vĩnh viễn không rời vật bám, vỏ hầu chỉ mở đong để  bắt mồi và thở. Hầu thích nghi ở nhiệt độ nước từ 10-350C và nồng độ muối 4%- 24%, nếu nước nhạt quá hầu sẽ chết. Môi trường thích nghi nhất cho hầu là nước có nhiệt độ từ 100C - 250c, mồng độ muối từ 10% - 20%, tỷ trong nước từ 1,003-1,009 , đáy nước có chừng 2/3 bùn. Hầu là loài ăn tạp, ăn cả động vật và thực vật nhỏ lơ lửng trong nước chủ yếu là các loại khuê tảo.

Thành phần hoá học : Vỏ hầu hay mẫu lệ chứa 80-90% canxi cacbonat, canxi photphat và canxi sunfat. Ngoài ra còn có magiê, nhôm và sắt ôxyt, chất hữu cơ. Nhưng khi nun lên thì không còn chất hữu cơ nữa. Thịt hầu chứa 68% nước, 7% protit, 4% gluxit, 2% chất béo và 1% muối khoáng. Người ta thấy thành phần chất dinh dưỡng của hầu có thể so sánh với sữa bò.

Tính vị, tác dụng : Theo tài liệu cổ mẫu lệ vị mặn, chát, tính hơi hàn, vào 3 kinh can, đởm và thận. Có tác dụng tư âm tìm dương, hoá đờm, cố sáp.

Công dụng :  Dùng chữa cốt nhiệt, di tinh băng đới, mồ hôi trộm, chữa bệnh đau dạ dày thừa nước chua, bồi bổ cơ thể suy nhược. Những người hư mà hàn, thận hư vô hoả, tinh lạnh tự xuất thì không dùng được. Ngày dùng 3-6g dưới dạng thuốc sắc, thuốc bột hay thuốc viên. Ngoài ra thịt hầu còn là một món ăn quí, người ta còn dùng vỏ hầu để nun vôi, làm thức ăn có chất canxi cho gia xúc và làm phân bón ruộng.