MỘC
QUA
(
CHAENOMELES LAGENARIA )
Mô
tả cây : Mộc qua là một cây
nhỡ cao 2-3m, cành có gai, dài 5-20mm đường kính phía gốc của
gai tới 1-3mm, mặt cành có những bì không rỏ. Lá có cuống
dài 3-15mm, phiến lá hình mác dài 2,5-14cm, rộng 1,5-4cm, mép có
răng cưa, mặt trên màu xanh, mặt dưới màu tím nhạt, cả hai
mặt đều nhẵn. Lá kèm có hình dạng và kích thước không
đổi, dài từ 2-2,5cm, rộng từ 1-1,5cm, mép có răng cưa, hoa
mọc thành chùm ở kẽ lá. Cánh hoa màu đỏ của hoa đào, có
loại hoa trắng hay hồng. Cuống hoa rất ngắn. Quả thịt hình cầu
hay hình trứng, dài khoảng 8cm, mặt ngoài nhẵn bóng, màu vàng
hay màu xanh, mùi thơm. Mùa hoa tháng 3-4, mùa quả tháng 9-10.
Thành
phần hoá học : Trong mộc qua có
saponin khoảng 2%, axít hữu cơ, tanin, và flavonozit.
Tính
vị, tác dụng : Theo tài liệu cổ
mộc qua có vị chua, chát, tính ôn, có tác dụng liễm phế, chỉ
ho, bình can, hoà tỳ hoá thấp, thư gân cốt.
Công
dụng : Hiện nay mộc qua thường
dùng phối hợp với xương hổ trong đơn thuốc chữa đau nhức,
thấp khớp, ho lâu ngày, phù nề. Ngày dùng 6-12g dưới dạng
thuốc sắc hay ngâm rượu, dùng riêng hay phối hợp với nhiều
vị thuốc khác.