MỘC QUA

( CHAENOMELES  LAGENARIA )  

Mô tả cây : Mộc qua là một cây nhỡ cao 2-3m, cành có gai, dài 5-20mm đường kính phía gốc của gai tới 1-3mm, mặt cành có những bì không rỏ. Lá có cuống dài 3-15mm, phiến lá hình mác dài 2,5-14cm, rộng 1,5-4cm, mép có răng cưa, mặt trên màu xanh, mặt dưới màu tím nhạt, cả hai mặt đều nhẵn. Lá kèm có hình dạng và kích thước không đổi, dài từ 2-2,5cm, rộng từ 1-1,5cm, mép có răng cưa, hoa mọc thành chùm ở kẽ lá. Cánh hoa màu đỏ của hoa đào, có loại hoa trắng hay hồng. Cuống hoa rất ngắn. Quả thịt hình cầu hay hình trứng, dài khoảng 8cm, mặt ngoài nhẵn bóng, màu vàng hay màu xanh, mùi thơm. Mùa hoa tháng 3-4, mùa quả tháng 9-10.

Thành phần hoá học : Trong mộc qua có saponin khoảng 2%, axít hữu cơ, tanin, và flavonozit.

Tính vị, tác dụng : Theo tài liệu cổ mộc qua có vị chua, chát, tính ôn, có tác dụng liễm phế, chỉ ho, bình can, hoà tỳ hoá thấp, thư gân cốt.

Công dụng : Hiện nay mộc qua thường dùng phối hợp với xương hổ trong đơn thuốc chữa đau nhức, thấp khớp, ho lâu ngày, phù nề. Ngày dùng 6-12g dưới dạng thuốc sắc hay ngâm rượu, dùng riêng hay phối hợp với nhiều vị thuốc khác.