NGA TRUẬT

( CURCUMA  ZEDOARIA ROSC )

Tên cây : Nga truật, nghệ đen, nghệ tím, nghệ xanh, nghệ đăm (Tày), bồng truật, ngải tím, tam nại, m`gang mơ lung (Ba Na).
Mô tả : Cây cỏ, sống nhiều năm; thường lụi về mùa khô. Thân rễ thường gọi là củ, hình con quay với nhiều nhánh phụ hình trứng. Lá có bẹ, to, có đốm tía ở gân giữa mặt trên. Hoa màu vàng; có lá bắc xanh, đầu đỏ; tập trung thành bông hình trụ, mọc lên từ thân rễ, trước khi cây ra lá.

Phân bố : Cây mọc hoang ở miền núi, gần bờ suối và ruộng bỏ hoang.
Bộ phận dùng : Thân rễ. Thu hái vào tháng 11 - 12. Loại bỏ thân và lá. Phơi hoặc sấy khô.
Thành phần hóa học : Thân rễ chứa tinh dầu gồm (-pinen, D-camphen, cineol, D-camphor, D-borneol, sesquiterpen alcol, zingiberen.
Công dụng : Thuốc giúp tiêu hóa, điều kinh. Chữa đau bụng, ăn uống không tiêu, nôn mửa, ho, bế kinh, kinh nguyệt không đều. Còn có tác dụng bổ. Ngày 3 - 6g dạng thuốc sắc, thuốc bột hoặc thuốc viên.