PHAN TẢ DIỆP

( CASSIA  ANGUSTIFOLIA )  

Mô tả cây : Phan tả diệp cassia angustifolia là một cây nhỏ cao chừng 1m. lá kép lông chim chẵn, thường gồm 5-8 đôi, cuống ngắn, phiến lá chét về phía cuống hơi không đối xứng. Hoa mọc thành chùm ở kẻ lá, gồm 6-14 hoa, cánh hoa màu vàng,10 nhị, 3 nhị ở phía trên nhỏ và bất thụ, 4 nhị ở giữa cùng lớn, 3 nhị ở dưới cong queo. Quả đậu hình túi, dài 4-6cm, rộng 1-17cm, khi còn non có lông trắng mịn, về sau rụng đi, trong quả có 4-7 hạt.

Thành phần hoá học : hoạt chất của phan tả diệp là antraglucozit với tỷ lệ từ 1-1,5% antraglucozit toàn bộ, biểu thị bằng emodin trong đó có trên 90% ở dạng kết hợp. Thành phần chủ yếu các antraglucozit đó là : xenozit A và xenozit B tức là chất dihydro direin anthron glucozit. Ngoài ra một chất thứ 3 đã được xác định là aloe.emođin tự do và rein.

Tính vị, tác dụng : Theo tài liệu cổ phan tả diệp vị ngọt, đắng, tính hàn, vào kinh đại trường. Có tác dụng tiêu tích trệ, thông đại tiện.

Công dụng : Dùng chữa ăn uống không tiêu, bụng ngực đầy trướng, táo bón. Thể hư và phụ nữ có thai không dùng được. Hiện dùng làm thuốc giúp sự tiêu hoá. Ngày dùng 1-2g, nhuận tràng 3-4g, tẩy mạnh với liều 5-7g dưới dạng thuốc sắc hay thuốc pha.