PHÒNG KỶ

( STEPHANIA TETRANDRA S.MOORE )  

Mô tả cây : Phòng kỷ là một cây sống lâu năm, mọc leo, rể phình thành củ, đường kính của rể có thể đạt tới 6cm, mặt ngoài rể có màu tro nhạt, hay màu nâu, thân mềm có thể dài tới 2,5-4m, võ thân màu xanh nhạc, phía gốc hơi đỏ, lá mọc so le, hình khiên, dài 4-6cm, rộng 4,5-6cm, gốc lá hình tim, đầu lá nhọn, mép nguyên, hai mặt đều có lông ngắn, mềm, mặt trên màu xanh, mặt dưới màu tro. Cuống lá dài gần bằng chiều dài của lá, không dính vào đáy lá mà vào phía trong phiếm lá. Hoa nhoe, đực cái khác gốc, màu xanh nhạt. Quả hạch, hình cầu hơi hẹp. Mùa hoa tại trung quốc vào các tháng 4-5, mùa quả vào các tháng 5-6.

Thành phần hoá học : Từ vị phòng kỷ nầy người ta đã chiết xuất được nhiều ancaloit khác nhau, trong đó chủ yếu là tetrandrin, demetyl tatrandrin và một ancaloit có tính chất phenol.

Tính vị, tác dụng : Theo tài liệu cổ, phòng kỷ vị rất đắng, cay và lạnh, vào kinh bàng quang, có tác dụng kích thich đối với thần kinh trung ương và hô hấp.

Công dụng: Phòng kỷ có tác dụng khử phong, hành thuỷ, tả hạ, tiêu huyết phận thấp nhiệt. Thường chữa những bệnh thuỷ thũng, cước khí, thấp thũng, khớp xương đau nhức. Sách cổ nói những người âm hư không thấp nhiệt không dùng được. Ngày dùng 6-12g dạng thuốc sắc, phối hợp với nhiều vị thuốc khác như bạch truật, cam thảo, sanh khương, quế tâm, ô đầu v.v.