MẠCH NHƯỢC    

- Mạch Nhược thuộc Âm. Nhược là yếu ớt.Phù mà Tế gọi là Nhu, Trầm Tế mà mềm gọi là Nhược. Ấn tay mới thấy, nhấc lên th́ không, Nhu mà Tế, gọi là Nhược.

H̀NH TƯỢNG

Mạch Nhược th́ cực Nhuyễn mà Trầm, Tế, nhỏ mềm mà ch́m sâu, ấn tay thấy muốn tuyệt, nhấc tay lên th́ không thấy

H̀NH VẼ BIỂU DIỄN MẠCH NHƯỢC

NGUYÊN NHÂN

Mạch Nhược... là do tinh khí không đủ, v́ vậy khí suy yếu không nhấc lên nổi.

Mạch Nhược là âm hư mà dương khí suy.

Mạch Nhược là dương khí bị hăm, chân khí suy nhược.

Mạch Nhược là triệu chứng của dương khí suy yếu.

Âm huyết bất túc, không khua động được mạch đạo, dương suy, khí thiếu, khó làm cho huyết lưu thông, khiến cho mạch thấy Trầm Tế mà mềm, sinh ra mạch Nhược.

CHỦ BỆNH

Mạch chân tạng của Tỳ hiện ra Nhược mà lúc nhanh (Sác) lúc sơ, sắc mặt vàng xanh, không bóng, lông tóc rụng là chết.

Các mạch Trầm, Sáp, Nhược, Huyền, Vi là các mạch âm... bệnh thuộc dương mà thấy mạch âm th́ chết. Nếu mạch bộ xích Nhược là âm không đủ, dương khí hạ hăm vào âm phận v́ vậy mà phát sốt. Mạch dương Phù mà mạch âm Nhược là huyết hư, huyết hư th́ gân co rút.

Mạch ở thốn khẩu Nhược th́ phát sốt.

Tiêu chảy mà cơ thể hơi sốt lại khát, mạch Nhược sẽ khỏi.

Ho đă nhiều năm mà thấy mạch Nhược th́ có thể chữa được.

Mạch ở thốn khẩu Nhược là dương khí hư, mồ hôi tự ra, hụt hơi. Mạch ở bộ quan Nhược là Vị khí thiếu. Mạch ở bộ xích Nhược là dương khí thiếu, phát sốt, bứt rứt trong xương.

Bộ thốn tay trái Nhược là dương hư, hồi hộp, mồ hôi tự ra. Bộ quan bên trái Nhược là gân cơ teo, không có sức, đàn bà th́ chủ sinh xong bị phong tà xâm nhập làm cho mạch bị sưng. Bộ xích tay trái Nhược là Thận hư, tai ù, đau nhức trong xương, tiểu gắt. Bộ thốn tay phải Nhược th́ cơ thể lạnh, da lạnh, ngắn hơi. Bộ xích (phải) Nhược là Tỳ Vị hư, ăn không tiêu. Bộ xích (phải) Nhược là hạ tiêu lạnh đau, đại tiện lỏng.

Mạch Nhược là âm hư mà dương khí suy v́ vậy sợ lạnh, phát sốt, đau trong xương, gân cơ teo, thường ra mồ hôi nhiều, tinh thần suy kém... Bộ thốn Nhược là dương hư, bộ quan Nhược là Tỳ Vị suy yếu, bộ xích Nhược là âm hư, dương khí bị hăm.

Mạch Nhược chủ hư, phong nhiệt, mồ hôi tự ra.

Mạch Nhược chủ dương bị hăm, chân khí suy nhược. 

Mạch Nhược là triệu chứng của dương khí suy vi.

Mạch Nhược thấy ở chứng dương khí bị suy.

Mạch Nhược chủ nguyên khí hư yếu, dương khí suy vi, di tinh, hư hàn, huyết hư, gân cơ bại, lạnh lâu năm, tráng nhiệt.

 

Tả Thốn NHƯỢC     Hồi hộp, hay quên.

Hữu Thốn NHƯỢC    Tự ra mồ hôi, hơi thở ngắn.

Tả Quan NHƯỢC    Gân cơ co rút.

Hữu Quan NHƯỢC    Tiêu chảy.

Tả Xích NHƯỢC     Âm dịch khô kiệt.

Hữu Xích NHƯỢC      Dương khí bị hăm.

 

KIÊM MẠCH

Mạch Tiểu, Nhược mà Sáp là bệnh đă lâu ngày.

Mạch Nhược mà Hoạt là có Vị khí, v́ vậy dễ chữa.

Can bệnh mà thấy mạch Nhu, Nhược là sắp khỏi.

Mạch ở thốn khẩu Trầm mà Nhược, Trầm chủ về xương, Nhược chủ về gân. Trầm tức làThận, Nhược tức là Can. Đang khi ra mồ hôi mà lại tắm nước  lạnh, hàn thủy hại Tâm, các khớp đau, ra mồ hôi màu vàng vàng gọi là Lịch Tiết Phong ,Thiếu âm mạch Phù mà Nhược, Nhược là huyết không đủ, Phù là do phong, phong huyết tương bác v́ vậy các khớp đau như bị co kéo.

Đàn ông mạch Phù, Nhược mà Sáp th́ không có con, tinh khí trong mà lỏng”.-”Đàn ông b́nh thường mà mạch lại Hư, Nhược, Tế,Vi th́ thường ra mồ hôi trộm.

Mạch chân tạng của Phế hiện ra th́ Phù mà Hư, ấn tay xuống thấy Nhược, mềm rỗng như cọng hành, ở dưới không có gốc th́ chết

Mạch chân tạng của Can hiện ra th́ Phù mà Nhược, ấn tay xuống thấy như dây tơ, không đến hoặc cong như rắn ḅ th́ chết.

Mạch ở thốn khẩu Động mà Nhược. Động th́ kinh sợ, Nhược th́ hồi hộp”.-”Người bệnh mặt không có huyết sắc, không nóng lạnh mạch Phù, Nhược, ấn tay thấy tuyệt  th́ đại tiện ra máu.

Sản phụ bị chóng mặt, choáng váng, mạch Vi, Nhược, nôn mửa không ăn được, đại tiện cứng, đầu ra mồ hôi, đó là do huyết bị hư.

Mạch ở thốn khẩu mà Nhược, Tŕ là đầy hư, không ăn được. Mạch ở thốn khẩu Nhược mà Hoăn th́ ăn không xuống, khí bị nghẹn ở ngực

Các chứng hư hoặc chứng huyết mà thấy mạch Nhược kiêm Sáp là khí và huyết đều hư

· Mạch Nhược mà Phù là hàn ở biểu hoặc khí bị hư.

· Nhược mà Sáp là huyết hư.

· Nhược mà Tế là âm hư.

· Nhược mà Trầm Sáp là di tinh (nam), băng lậu (nữ).

· Nhược mà Huyền Tế là huyết hư, gân teo.

· Nhược mà Nhuyễn là mồ hôi tự ra.

Nhược Sáp chủ huyết hư, Nhược mà Hoạt chủ Vị khí suy, Nhược mà Vi chủ dương khí suy, Nhược mà Sác chủ di tinh , băng huyết.