Phòng kỷ

Dược liệu Phòng kỷ chứa acid aristolochic gây ung thư

Liên tiếp trong hai ngày 28 và 30/9/2010, Vụ Y dược cổ truyền, Bộ Y tế đã có hai công văn khẩn gửi Sở Y tế các địa phương trong cả nước, tăng cường lấy mẫu kiểm tra và tạm ngừng nhập vào bệnh viện mẫu dược liệu mang tên Phòng kỷ.

Phát hiện một số mẫu Phòng kỷ lưu hành trên thị trường có chứa acid aristolochic

PGS.TS. Trịnh Văn Lẩu- Viện trưởng Viện Kiểm nghiệm thuốc TW cho biết, kết quả kiểm nghiệm của Viện Kiểm nghiệm thuốc TW cho thấy, hàm lượng acid aristolochic 1 theo nguyên trạng (mg/g) của 21 mẫu Phòng kỷ đang lưu hành trên thị trường do Viện Kiểm nghiệm thuốc TW và Bộ môn Y dược học cổ truyền - ĐH Y Hà Nội phối hợp lấy, dao động từ 0,001-1,363 mg/g. Cũng theo ông Trịnh Văn Lẩu, acid aristolochic gồm hai loại acid aristolochic 1 và acid aristolochic 2, đều là những tác nhân có độc tính cao, trong đó acid aristolochic 1 có độc tính cao hơn. Các chất này có bằng chứng có nguy cơ cao gây ung thư hoặc làm suy thận và đã được tìm thấy trong một số cây thuộc chi Aristolochia và Asarum thuộc họ Mộc hương.

Trao đổi với PV báo Sức khỏe & Đời sống sáng ngày 4/10, PGS.TS. Nguyễn Đăng Hòa- Giám đốc Trung tâm quốc gia về thông tin thuốc và theo dõi phản ứng có hại của thuốc cho hay, quan điểm hạn chế việc buôn bán, sử dụng thậm chí cấm lưu hành các dược liệu và các chế phẩm chứa acid aristolochic đã được thống nhất trong nhiều quyết định của cơ quan quản lý dược phẩm có uy tín trên thế giới. Điển hình như Cơ quan quản lý thuốc và thực phẩm Hoa Kỳ (FDA) đã có cảnh báo người tiêu dùng không sử dụng các dược liệu và sản phẩm có các dược liệu chứa các acid aristolochic. Theo Dược điển Việt Nam 4, xuất bản năm 2009 vị thuốc phòng kỷ có tác dụng lợi tiểu tiện, chống phù do thận, chống viêm giảm đau các bệnh phong tê thấp... và vị thuốc này được phép sử dụng trong một số loại thuốc y dược cổ truyền cũng như các thang thuốc bắc. Tuy nhiên, ông Hòa cũng nhấn mạnh: nếu vô tình trong thuốc mà người bệnh sử dụng có vị thuốc phòng kỷ có chứa acid aristolochic mà không hay biết thì sẽ vô cùng nguy hại đến sức khỏe, mà điển hình là bằng chứng có thể gây ung thư hoặc suy thận.

Tạm ngưng sử dụng và nhập vào BV

Trong công văn gửi Vụ Y dược cổ truyền - Bộ Y tế, Viện Kiểm nghiệm thuốc TW đã chỉ rõ, những dược liệu thuộc các chi Arsotolochia thuộc họ Mộc hương Aristolochiaceae bị nghi ngờ có chứa acid aristolochic gồm: Một số dược liệu mang tên Phòng kỷ như: Quảng Phòng kỷ, Hán Trung phòng kỷ; Rễ gió; Mộc hương nam; Một số vị thuốc mang tên Mộc thông như cây Mộc thông mã đậu linh hay Mộc thông. Đối với một số dược liệu chi Asarum cũng thuộc họ Mộc hương Aristolochiaceae có nghi ngờ chứa acid aristolochic là các dược liệu mang tên Tế Tân (toàn cây phơi hay sấy khô của một số cây thuộc chi Asarum).

Để ngăn chặn ảnh hưởng xấu đến sức khỏe của người bệnh, trong hai công văn khẩn của Bộ Y tế gửi các đơn vị nói trên, Bộ Y tế đã yêu cầu Sở Y tế các tỉnh, thành phố chỉ đạo ngay các cơ sở KCB bằng YHCT trên địa bàn tạm ngừng việc sử dụng các dược liệu mang tên Phòng kỷ; Kiểm tra các cơ sở kinh doanh, sử dụng dược liệu trên thị trường và các cơ sở KCB bằng YHCT, tiến hành lấy mẫu, niêm phong toàn bộ các dược liệu mang tên Phòng kỷ như: Quảng Phòng kỷ, Hán Trung phòng kỷ; Rễ gió; Mộc hương nam; Một số vị thuốc mang tên Mộc thông như cây Mộc thông mã đậu linh hay Mộc thông và các dược liệu chi Asarum cũng thuộc họ Mộc hương Aristolochiaceae trên địa bàn. Chỉ đạo các Trung tâm kiểm nghiệm Dược- Mỹ phẩm tiến hành kiểm nghiệm các acid aristolochic trong các mẫu dược liệu kể trên. Nếu phát hiện được acid aristolochic trong các mẫu cần tổ chức tiêu hủy toàn bộ số mẫu đã niêm phong theo quy định. Đối với các BV YHCT, Bộ Y tế đã yêu cầu tạm ngưng sử dụng và nhập vào BV các dược liệu nói trên, lấy mẫu và niêm phong các dược liệu còn lại để gửi kiểm nghiệm acid aristolochic

PGS.TS. Trịnh Văn Lẩu, Viện trưởng Viện Kiểm nghiệm thuốc Trung ương cho biết, Viện đã tiến hành kiểm nghiệm trên 21 mẫu Phòng kỷ (lấy trên thị trường) và phát hiện các mẫu này có chứa hàm lượng acid aristolochic 1 - tác nhân có độc tính cao và có bằng chứng nguy cơ gây ung thư hoặc làm suy thận.

Theo đó, các Sở Y tế cần Kiểm tra, tiến hành lấy mẫu, niêm phong toàn bộ các dược liệu mang tên Phòng kỷ như: Quảng Phòng kỷ, Hán Trung phòng kỷ; Rễ gió; Mộc hương nam; Một số vị thuốc mang tên Mộc thông như cây Mộc thông mã đậu linh hay Mộc thông và các dược liệu chi Asarum cũng thuộc họ Mộc hương Aristolochiaceae trên địa bàn.

Nếu phát hiện được acid aristolochic trong các mẫu, cần tổ chức tiêu hủy toàn bộ.

Việt Báo

Dược liệu phòng kỷ chứa chất gây ung thư, suy thận

Bộ Y tế vừa có công văn khẩn yêu cầu Sở Y tế các tỉnh, TP chỉ đạo các cơ sở khám chữa bệnh bằng y học cổ truyền tạm ngừng việc sử dụng các dược liệu mang tên phòng kỷ.

Các dược liệu mang tên phòng kỷ như: quảng phòng kỷ, Hán Trung phòng kỷ; rễ gió; mộc hương nam; một số vị thuốc mang tên mộc thông...

Ngoài việc ngừng sử dụng các dược liệu trên, Bộ Y tế còn yêu cầu kiểm tra các cơ sở kinh doanh, sử dụng dược liệu và các cơ sở khám chữa bệnh bằng y học cổ truyền...

Theo PGS-TS Trịnh Văn Lẩu, Viện trưởng Viện Kiểm nghiệm thuốc Trung ương, trước đó, viện này đã tiến hành kiểm nghiệm trên 21 mẫu phòng kỷ (lấy trên thị trường) và phát hiện có chứa hàm lượng acid aristolochic 1 - có nguy cơ gây ung thư hoặc suy thận.

Thuốc phòng kỷ có tác dụng lợi tiểu tiện, chống phù do thận và chống viêm giảm đau các bệnh phong tê thấp.

Theo Người lao động

Tránh các loại dược liệu phòng kỷ gây ung thư và suy thận

(LĐ) - Đã có bằng chứng về việc dược liệu có tên “phòng kỷ” có thể gây gây ung thư và suy thận. Vì vậy, Bộ Y tế vừa ra thông báo yêu cầu các BV cần tạm dừng sử dụng ngay dược liệu này, đồng thời tăng cường kiểm tra trên thị trường. Tại Hà Nội, các dược liệu này đang lưu hành ở làng Ninh Hiệp và phố Lãn Ông.

Mộc thông, phòng kỷ là vị thuốc đông y phổ biến có chứa chất acid aristolochic.

PGS-TS Trịnh Văn Lẩu - Viện trưởng Viện Kiểm nghiệm thuốc T.Ư - cho biết: “21 mẫu dược liệu phòng kỷ lấy ở xã Ninh Hiệp (Gia Lâm) và phố Lãn Ông do Cty cổ phần dược Quảng Đông - Trung Quốc nhập, khi kiểm nghiệm đều phát hiện có acid aristolochic. Hàm lượng acid aristolochic dao động từ 0,001- 1,363mg/g. Trên thực tế, cả 2 loại acid aristolochic 1 và acid aristolochic 2 - đều là những tác nhân gây độc tính cao, trong đó acid aristolochic 1 có độc tính cao hơn. Các chất này có bằng chứng có nguy cơ cao gây ung thư hoặc làm suy thận và đã được tìm thấy trong một số cây thuộc chi Aristolochia và Asarum thuộc họ mộc hương.

PGS-TS Nguyễn Đăng Hoà - GĐ Trung tâm quốc gia về thông tin thuốc và theo dõi phản ứng có hại của thuốc cho hay: Trên thế giới, Cơ quan Quản lý thuốc và thực phẩm Hoa Kỳ (FDA) đã có cảnh báo người tiêu dùng không sử dụng các dược liệu và sản phẩm có các dược liệu chứa các acid aristolochic. Còn ở VN, theo Dược điển VN 4 - năm 2009: Vị thuốc phòng kỷ có tác dụng lợi tiểu tiện, chống phù do thận, chống viêm giảm đau các bệnh phong tê thấp... có trong nhiều loại thuốc y dược cổ truyền cũng như các thang thuốc bắc. Đối với các thuốc có nguồn gốc từ dược liệu, thuốc bắc thông thường người bệnh không uống 1 lần và uống 1 viên hay 1 thang mà phải uống đúng theo liều lượng chỉ định. Do đó, nếu vô tình trong thuốc mà người bệnh sử dụng có vị thuốc phòng kỷ có chứa acid aristolochic mà không hay biết thì sẽ vô cùng nguy hại đến
sức khỏe.

Văn bản của Vụ Y dược cổ truyền đã nêu ra: Có một số dược liệu bị nghi ngờ có chứa acid aristolochic. Dược liệu mang tên phòng kỷ như: Quảng phòng kỷ, hán trung kỷ; rễ gió; mộc hương nam. Ngoài ra, còn một số vị thuốc mang tên mộc thông như cây mộc thông mã đậu linh hay mộc thông. Đối với một số dược liệu chi Asarum cũng thuộc họ mộc hương Aristolochiaceace có nghi ngờ chứa acid aristolochic là các dược liệu mang tên tế tân. Vì thế, không chỉ các cơ sở y tế, cơ quan quản lý mà người tiêu dùng khi sử dụng các sản phẩm đông dược cần đọc kỹ thành phần để tránh sử dụng những loại có chứa acid aristolochic nói trên.

Q.D